Konferencja Zamówienia publiczne – równe szanse

Piotr Morta – przewodniczący Krajowego Sekretariatu BDOŚ ”Solidarność”-80, Jerzy Kiełb – wiceprzewodniczący KK NSZZ S80, Dariusz Czech – członek prezydium KK NSZZ S80 oraz Anna Dziuba i Cezary Izdebski – członkowie władz ZZ Budowlani – reprezentowali Polskę w Pradze. ”Solidarno

ść”-80 zrzeszona w Forum Związków Zawodowych wraz z ZZ Budowlani były rzecznikiem polskich interesów na europejskiej konferencji, zorganizowanej przez EFBWW, FIEC i AEIP. KS Budownictwa Drzewiarzy i Ochrony Środowiska ”Solidarność”-80 jest członkiem Europejskiej Federacji Budownictwa i Przemysłu Drzewnego (EFBWW).

Buelen Werner – sekretarz EFBWW, a więc głównego organizatora konferencji, proponował wymianę najlepszych praktyk w zakresie realizacji zamówień publicznych. Promocja dialogu społecznego to jedno z głównych zadań przed jakim staje europejska centrala związkowa. Werner przedstawił sposób funkcjonowania zamówień publicznych w Belgii. Regulacje prawne precyzyjnie określają zasady wyboru wykonawców i eliminują te firmy, które nie przestrzegają prawa pracy i są w trudnej sytuacji ekonomiczno-finansowej, czyli na skraju bankructwa. Informacje przedstawione przez Wernera zostały przyjęte z dużym zainteresowaniem i były szeroko komentowane.
Piotr Morta, odnosząc się do prezentowanych przez kraje UE różnorodnych stanowisk, zwrócił uwagę na kilka kwestii. Właściwą ofertą w rozumieniu ustawy Prawo zamówień publicznych jest oferta, która przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny i innych kryteriów odnoszących się do przedmiotu zamówienia publicznego. Wybieralną, czyli najlepszą ofertą w myśl tych przepisów, może być również ta z najniższą ceną. Niestety, oparcie wyboru wykonawcy głównie na kryterium cenowym niesie za sobą wiele negatywnych skutków. Wynikają one z przygotowania przez firmy biorące udział w konkursie ofert z nierealnymi oraz zniżonymi kosztami pracy i cen usług, które będą świadczone przez podwykonawców. Można przytoczyć wiele negatywnych skutków będących wynikiem tego rodzaju założeń – kontynuował mój rozmówca. Jako przykład można podać: liczne bankructwa podwykonawców, praca za zaniżone wynagrodzenia poniżej minimalnej krajowej, zatrudnienie na czarno – bez umów o pracę, zatrudnienie na tak zwane umowy śmieciowe. Oznacza to, że kryterium najniższej ceny nie jest najlepszym rozwiązaniem. Jednak, ze względu na to, że zleceniodawca gospodaruje środkami publicznymi, nie może zapominać o cenie. Ustalenie wagi kryterium cenowego na stosunkowo niewysokim pułapie musi więc zawsze być racjonalnie i ekonomicznie uzasadnione. Ponadto zamawiający nie ma całkowitej dowolności w zakresie ustalania innych kryteriów niż cena – przepisy krajowe i unijne jednoznacznie wskazują na kryterium cenowe. To ograniczenie ma kluczowe znaczenie przy podejmowaniu decyzji o zastosowaniu innych kryteriów niż najniższa cena. Zamawiający powinien mieć jednak możliwość przyjęcia również innych kryteriów dla wyboru oferty najkorzystniejszej ekonomicznie. Zdaniem Morty, przyjęte kryteria powinny gwarantować przejrzystość i obiektywność procedury realizacji zamówienia oraz zasadę równego traktowania. Ważnymi kryteriami w jego i nie tylko jego ocenie, są szeroko pojęte kryteria społeczne związane przede wszystkim z czynnikiem ludzkim. To również wiarygodność ekonomiczna wykonawcy, terminowość wykonania zamówienia, zastosowanie najlepszych dostępnych technologii w zakresie oddziaływania na środowisko.
Cezary Izdebski przedstawił stan prawny w sektorze zamówień publicznych w Polsce. Przygotowywana jest nowela ustawy o zamówieniach publicznych, która ma poprawić obecny stan prawny realizacji zamówień publicznych. Budowlani zaproponowali do nowelizacji ustawy cztery rozwiązania, które powinny spowodować pozytywne zmiany w tejże regulacji prawnej.
Christine Le Forestine to specjalistka z zakresu europejskich spraw publicznych pracująca w FIEC. Na bazie konferencji w Pradze FIEC opracuje sugestie, które będą przekazane do Komisji Europejskiej. Głos z Pragi za pośrednictwem Christine będzie głosem strony społecznej w Komisji Europejskiej przy tworzeniu nowych ram prawnych Unii Europejskiej.

Podsumowując, z seminarium można wyciągnąć wniosek, że przyjmowanie niskiej ceny jako głównego kryterium wyboru oferty jest mało zasadne, a niekiedy nawet szkodliwe przy realizacji zamówień publicznych. Przesłanie na kolejną perspektywę finansową to walka między innymi z korupcją i nieuczciwą konkurencją na rynku zamówień publicznych w UE.
E. Tomaszek