Wytyczne Komisji Europejskiej dotyczące środków zarządzania granicami w celu ochrony zdrowia i zapewnienia dostępności towarów i podstawowych usług w związku z pandemią COVID-19
Kryzys uwidocznił wyzwanie polegające na ochronie zdrowia ludności przy jednoczesnym unikaniu zakłóceń w swobodnym przepływie osób oraz dostaw towarów i niezbędnych usług w całej Europie. Wdrażanie polityki Unii w zakresie kontroli osób i towarów powinno podlegać zasadzie solidarności między państwami członkowskimi. W celu uniknięcia niedoborów i uniknięcia pogorszenia się trudności społecznych i gospodarczych, których doświadczają już wszystkie kraje europejskie, kluczowe znaczenie ma utrzymanie funkcjonowania jednolitego rynku. W związku z tym państwa członkowskie nie powinny podejmować środków, które zagrażają integralności jednolitego rynku towarów, w szczególności łańcuchów dostaw, ani nie podejmować nieuczciwych praktyk. Państwa członkowskie muszą zawsze przyjmować własnych obywateli i rezydentów oraz ułatwiać tranzyt innym obywatelom UE i rezydentom powracającym do domu. W odniesieniu do środków związanych z zarządzaniem granicami kluczowa jest koordynacja na poziomie UE. Dlatego te wytyczne określają zasady zintegrowanego podejścia do skutecznego zarządzania granicami w celu ochrony zdrowia przy jednoczesnym zachowaniu integralności jednolitego rynku.
I. Transport towarów i usług
- Sektor transportu i mobilności ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia ciągłości gospodarczej. Niezbędne są wspólne i skoordynowane działania. Usługi transportu awaryjnego powinny mieć priorytet w ramach systemu transportu (np. „Zielone pasy”).
- Środki kontroli nie powinny podważać ciągłości działalności gospodarczej i powinny chronić funkcjonowanie łańcuchów dostaw. Niezakłócony transport towarów ma kluczowe znaczenie dla utrzymania dostępności towarów, w szczególności podstawowych towarów, takich jak zapasy żywności, niezbędnego sprzętu medycznego i ochronnego oraz dostaw. Mówiąc bardziej ogólnie, takie środki nie powinny powodować poważnych zakłóceń w łańcuchach dostaw, podstawowych usługach świadczonych w interesie ogólnym oraz w gospodarkach krajowych i całej gospodarce UE.
- Należy umożliwić profesjonalne podróże w celu zapewnienia transportu towarów i usług. W tym kontekście ułatwienie bezpiecznego przemieszczania się pracowników transportu, w tym kierowców ciężarówek i pociągów, pilotów i załóg lotniczych, przez granice wewnętrzne i zewnętrzne, jest kluczowym czynnikiem zapewniającym odpowiedni przepływ towarów i niezbędnego personelu.
- W przypadku gdy państwa członkowskie nakładają ograniczenia na transport towarów i pasażerów ze względu na zdrowie publiczne, należy tego dokonać tylko wtedy, gdy ograniczenia te są:
- przejrzyste, tj. zapisane w publicznych oświadczeniach / dokumentach;
- proporcjonalne , tzn. nie wykraczający poza to, co jest absolutnie konieczne;
- niedyskryminacyjne
- O wszelkich planowanych ograniczeniach związanych z transportem należy powiadamiać Komisję i wszystkie inne państwa członkowskie w odpowiednim czasie, a w każdym razie przed ich wdrożeniem, bez uszczerbku dla szczegółowych zasad mających zastosowanie do środków nadzwyczajnych w sektorze lotnictwa .
II. Towary – dostarczanie
- Państwa członkowskie powinny zachować swobodny przepływ wszystkich towarów. W szczególności powinny one gwarantować łańcuch dostaw podstawowych produktów, takich jak leki, sprzęt medyczny, niezbędne i łatwo psujące się produkty spożywcze i zwierzęta gospodarskie. Nie należy nakładać żadnych ograniczeń na obrót towarami na jednolitym rynku, w szczególności (lecz nie wyłącznie) podstawowych, związanych ze zdrowiem i łatwo psujących się towarów, w szczególności środków spożywczych, chyba że jest to należycie uzasadnione. Państwa członkowskie powinny wyznaczyć pasy priorytetowe dla transportu towarowego (np. „Zielone pasy”) i rozważyć zniesienie istniejących zakazów weekendowych.
- Nie należy nakładać żadnych dodatkowych certyfikatów na towary legalnie krążące na jednolitym rynku UE. Należy zauważyć, że według Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności nie ma dowodów na to, że żywność jest źródłem lub źródłem przenoszenia Covid-19.
- Pracownicy transportu dostarczający niezbędne towary, powinni mieć możliwość przemieszczania się przez granice w razie potrzeby, a ich bezpieczeństwo nie powinno być w żaden sposób zagrożone.
- Państwa członkowskie powinny zapewnić stałe zaopatrzenie w celu zaspokojenia potrzeb społecznych, aby uniknąć paniki w zakupach i ryzyka niebezpiecznego przeludnienia sklepów, co będzie wymagało proaktywnego zaangażowania ze strony całego łańcucha dostaw.
- W razie potrzeby należy wzmocnić określone węzły transportowe (np. Porty, lotniska, węzły logistyczne).