Konferencja klimatyczna COP27, która miała miejsce w dniach 6-18 listopada 2022 roku w Szarm el-Szejk w Egipcie zakończyła się sukcesem w części dotyczącej wzmocnienia działań na rzecz strat i szkód. Dzięki wysiłkom pod egipską Prezydencją, Strony zadecydowały o utworzeniu specjalnego „funduszu strat i szkód”, dedykowanego krajom najbardziej dotkniętym zmianami klimatycznymi – była to jedna z najważniejszych decyzji. W sprawach odnoszących się do finansowania i stopniowego odchodzenia od paliw kopalnych nie odnotowano żadnych przełomowych decyzji, które zmieniałyby stan faktyczny ustalony na poprzednim COP26 w Glasgow w Szkocji. W COP27 w Egipcie uczestniczyła niespełna 90 osobowa grupa złożona z przedstawicieli różnych związków zawodowych, która podejmowała liczne prace, brała udział w różnych spotkaniach. W konferencji klimatycznej uczestniczyli przedstawiciele wszystkich polskich central związkowych, w tym reprezentujący Forum Związków Zawodowych p. Grzegorz Trefon (PZZ „KADRA”).
Należy zauważyć, że sam mechanizm strat i szkód został po raz pierwszy uwzględniony w Warszawskim Międzynarodowym Mechanizmie Strat i Szkód, będącym rezultatem COP19 w Warszawie z 2013 roku. Mechanizm ten został również oficjalnie uznany przez Porozumienie Paryskie w 2015 r. Decyzja o utworzeniu nowego „funduszu strat i szkód” jest sukcesem krajów globalnego południa pod egipskim przewodnictwem. Utworzenie tego funduszu wraz z utworzeniem programu i uznaniem potrzeby sprawiedliwej transformacji poprzez dialog społeczny to krok naprzód w radzeniu sobie ze zmianami klimatycznymi i odbudowie zaufania społecznego dla zmian.
Dodatkowo COP27 potwierdził potrzebę zapewnienia ochrony socjalnej, natomiast nie zajął się niestety gwarancjami dla praw pracowników. Decyzje o Funduszu Strat i Szkód są bardzo ogólne, więc dalsza cześć negocjacji będzie się toczyć na kolejnym szczycie klimatycznym.
W czasie COP27 w Egipcie odbywały się codzienne spotkania koordynacyjne związków zawodowych (grupa TUNGO – Trade Unions and NGO czyli związki zawodowe i NGO-sy), w których uczestniczyli m.in. Grzegorz Trefon, Grzegorz Jadwiżuk, Ewa Buzoń, Robert Szewczyk, Jarosław Grzesik z reprezentujący wszystkie polskie centrale związkowe (FZZ, OPZZ, NSZZ „Solidarność”). W czasie COP27 w Egipcie odbywały się również liczne spotkania. Pan Grzegorz Trefon (PZZ „KADRA”) uczestniczył m.in. w spotkaniu w ramach EU Energy Day pt. Efektywność energetyczna jako cenny zasób – Poprawa efektywności energetycznej gospodarki i renowacja budynków, na którym przemawiała Pani Kadri Simson – europejska komisarz ds. energii podkreślająca, że efektywność energetyczna jest głównym filarem unijnej polityki energetycznej i klimatycznej oraz kluczowym elementem inicjatywy Fit for 55. Jest często niedoceniany jako narzędzie do ograniczania emisji i walki z kryzysem, dlatego należy podkreślić możliwości, jakie niesie ze sobą efektywność energetyczna. W tym samym spotkaniu w czasie panelu wypowiadał się również Pan Rafał Trzaskowski – Prezydent Warszawy, wskazujący na rolę miasta w rozwiązaniu kryzysu migracyjnego.
autor: Grzegorz Trefon
