W następstwie dyskusji, która miała miejsce podczas posiedzenia Komitetu Wykonawczego Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych (EKZZ) w dniach 15 i 16 października br., Komitet przedstawił zaktualizowaną odpowiedź EKZZ na sprawozdanie Mario Draghiego w sprawie przyszłości europejskiej konkurencyjności.
EKZZ stwierdził, iż następujące kwestie powinny stanowić priorytet w odniesieniu do ww. raportu:
1. Inwestycje
EKZZ od dawna wskazywał na konsekwencje zaburzenia rynku inwestycji dla ludzi pracy. Raport Draghiego dostrzega obecny kryzys braku inwestycji i zaleca dodatkowe inwestycje w wysokości ponad 800 miliardów euro rocznie. W raporcie pozytywnie podkreślono również potrzebę wzmocnienia inwestycji publicznych i „zdolności” Unii Europejskiej do wydawania środków, w tym propozycje wspólnych modeli finansowania publicznego na szczeblu UE w celu wdrożenia i wezwania do utworzenia instrumentu finansowanego przez UE przy użyciu papierów wartościowych o nazwie UE. Raport mówi o kwestii potrzeb finansowych, ale jest niejednoznaczny w kwestii celów i strategii finansowania, opierając się głównie na rynkach finansowych i pomijając niezbędne inwestycje społeczne. W raporcie nie zidentyfikowano również znaczących ograniczeń dla dodatkowych, niezbędnych inwestycji, które ramy zarządzania gospodarczego nakładają na państwa członkowskie UE. EKZZ wezwał UE do ustanowienia ambitnych wspólnych narzędzi inwestycyjnych, opracowania progresywnej polityki podatkowej i zapewnienia państwom członkowskim niezbędnego pola manewru w celu sfinansowania inwestycji w politykę przemysłową, usługi publiczne i sprawiedliwą transformację. EKZZ stwierdził, że nie może być powrotu do nieudanych polityk oszczędnościowych („austerity measures”). Kluczowe znaczenie według EKZZ ma wdrożenie nowych zdolności fiskalnych w zakresie inwestycji, które nie pozostawią nikogo i żadnego regionu w tyle, takich jak Europejski Fundusz Suwerenności finansowany poprzez emisję wspólnych obligacji denominowanych w walutach UE w celu wsparcia silnej europejskiej polityki przemysłowej i inwestycji w sprawiedliwą społecznie transformację ekologiczną i cyfrową oraz dobra wspólne.
2. Polityka przemysłowa
W raporcie podkreślono potrzebę opracowania i wdrożenia przez Unię ambitnej i skutecznej europejskiej polityki przemysłowej. Raport zaleca połączenie szeroko zakrojonych działań mających na celu stworzenie odpowiednich warunków dla inwestycji, wraz z ukierunkowanymi środkami mającymi na celu sprostanie konkretnym wyzwaniom sektorowym. EKZZ zaapelowało o ambitną europejską politykę przemysłową ze znaczącym poziomem inwestycji, które będą wspierać wysokiej jakości miejsca pracy i postęp społeczny, wspierać innowacje oraz zapewniać wysokiej jakości miejsca pracy, oparte o silne usługi publiczne, ochronę socjalną, mieszkalnictwo, transport i opiekę nad dziećmi. Taka polityka przemysłowa powinna zapewniać tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy we wszystkich sektorach i regionach oraz przyczyniać się do niwelowania nierówności społecznych i terytorialnych.
3. Konkurencyjność
Konkurencyjność według EKZZ nie może opierać się na „represjach płacowych”. W raporcie pozytywnie uznano znaczenie europejskiego modelu społecznego i podkreślono, że promowanie konkurencyjności nie powinno opierać się na „represjach płacowych w celu obniżenia względnych kosztów”. Pomimo tych stwierdzeń, EKZZ uważa, że raport koncentruje się niemal wyłącznie na umiejętnościach w odniesieniu do zaleceń dotyczących zapewnienia wysokiej jakości miejsc pracy i umów społecznych. Spójność społeczna jest kluczowym elementem konkurencyjności. Kluczowe dla UE jest według EKZZ stworzenie propozycji legislacyjnych niezbędnych do zapewnienia realnej konkurencyjności.
4. Lepsze prawo i ryzyko deregulacji
Raport Draghiego naciska na „lepsze regulacje” oraz propozycje i zagrożenia związane z deregulacją (np. „Kluczowe znaczenie będzie miało również zmniejszenie obciążeń regulacyjnych dla przedsiębiorstw”) oraz zaleca wprowadzenie „testu konkurencyjności” i podkreśla potrzebę „systematycznej oceny i testów warunków skrajnych wszystkich istniejących regulacji według sektora działalności gospodarczej” na początku każdego mandatu Komisji i przed przyjęciem nowego prawodawstwa UE. EKZZ odrzucił podejście polegające na „zmniejszaniu obciążeń”, które nie chroni/nie zapewnia praw i standardów pracowniczych lub wywiera presję na obniżanie wynagrodzeń lub układy zbiorowe pracy.
5. Uwarunkowania społeczne
Pozytywne jest to, że w raporcie wspomina się o uwarunkowaniach społecznych w odniesieniu do pomocy państwa i finansowania dla przedsiębiorstw, nawet jeśli ograniczają się one do podnoszenia kwalifikacji, przekwalifikowania i opieki nad dziećmi. EKZZ ponowił swój apel o uwzględnienie uwarunkowań społecznych we wszystkich rodzajach finansowania publicznego, pomocy państwa i wsparcia dla przedsiębiorstw, w tym także uwarunkowań środowiskowych i podatkowych.
6. Prawo do szkoleń
W odniesieniu do umiejętności, raport wzywa do całkowicie nowego i pozytywnego podejścia: „UE musi zapewnić wszystkim pracownikom prawo do edukacji i przekwalifikowania. Według EKZZ, w raporcie zabrakło jednak wezwania do podjęcia niezbędnych działań na szczeblu UE w celu ustanowienia prawa do szkolenia dla wszystkich pracowników bez ponoszenia kosztów i w czasie pracy. EKZZ twierdzi, że niezbędne jest również zapewnienie stabilnych i długoterminowych inwestycji w edukację i badania w celu wspierania innowacji, wiedzy krytycznej i konkurencyjności opartej na jakości.
7. Zamówienia publiczne
Raport koncentruje się na roli, jaką procedury zamówień publicznych mogą odegrać we wspieraniu produktów i usług UE oraz przyczyniać się do innowacji i skutecznej polityki przemysłowej. Według EKZZ, raport nie podkreśla jednak konieczności rewizji dyrektyw dotyczących zamówień publicznych w celu zapewnienia promocji układów zbiorowych pracy oraz wysokiej jakości miejsc pracy. EKZZ ponowił swój apel do instytucji UE o rewizję dyrektyw UE w sprawie zamówień publicznych w celu zapewnienia, że pieniądze publiczne trafią do organizacji, które szanują prawa pracownicze i związkowe, negocjują ze związkami zawodowymi i których pracownicy są objęci układami zbiorowymi pracy.
8. Emerytury
Według EKZZ, raport wydaje się nadmiernie polegać na inwestycjach prywatnych i ich zdolności do przyczynienia się do wypełnienia luki inwestycyjnej. EKZZ stwierdził, że fundusze emerytalne to pieniądze pracowników: adekwatny i bezpieczny dochód emerytalny musi być więc w pełni zabezpieczony w każdym przypadku, z poszanowaniem kompetencji krajowych.
