W dniach 25–26 czerwca 2025 r. w Centrum Partnerstwa Społecznego „Dialog” odbyła się coroczna konferencja europejskich rad społeczno-gospodarczych pod nazwą „Poprawa warunków życia i pracy w UE: rola zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego”. Wydarzenie miało miejsce w ramach polskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej.
W konferencji uczestniczyli m.in. przedstawiciele Rady Dialogu Społecznego. Jednym z tematów konferencji była sesja pt. „Sprawiedliwy rynek pracy – Osiągnięcia europejskiego modelu społecznego wobec wyzwań deregulacyjnych.”
Prelegentką tej części konferencji była Przewodnicząca Forum Związków Zawodowych, Pani Dorota Gardias, która na wstępie swojej wypowiedzi podkreśliła, że „z kilku powodów czeka nas ogromna, bardzo trudna i ryzykowna batalia o prawa pracownicze i rozwój gospodarczy.”
Przedstawiła pogląd, że aby deregulacje nie stały się jedynie antypracowniczą terapią szokową, Europa musi dysponować wspólnymi mechanizmami inwestycyjnymi. Stwierdziła, że deregulacje powinny uwalniać energię i potencjały, przyczyniając się do zwiększenia konkurencyjności Europy, a nie opierać się na paradygmacie odbierania praw najsłabszym.
Przewodnicząca Forum Związków Zawodowych zwróciła również uwagę na istotną rolę dialogu społecznego w kontekście wyzwań związanych z deregulacjami. Jak podkreśliła: „dialog społeczny i silne instytucje go spajające i organizujące, będą stanowić o realnych skutkach deregulacji i ich wpływie na sprawiedliwy rynek pracy i w końcu, na całokształt europejskiego modelu społecznego”. Dodała także: „deregulacje nie muszą być inwazyjne, pod warunkiem, że nie będą ideologiczne i niepotrzebnie kosztowne społecznie.”
W konferencji uczestniczyli m.in. Przewodniczący Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Pan Oliver Röpke oraz Przewodnicząca grupy ad hoc EKES ds. ECI, Pani Violeta Jelić.
W dniu 9 maja 2025 r. odbyło się posiedzenie Zespołu Problemowego Rady Dialogu Społecznego ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych. Forum Związków Zawodowych reprezentowali stały członek Zespołu Pan Marek Mnich oraz stały ekspert Zespołu Pan Jan Polaczek.
Porządek obrad posiedzenia Zespołu obejmował:
W trakcie dyskusji nad Wieloletnimi założeniami makroekonomicznymi na lata 2025-2029 głos zabrał stały ekspert zespołu Pan Jan Polaczek. W imieniu Forum Związków Zawodowych podkreślił, że do przedstawionych założeń należy podchodzić z ostrożnością, mając na uwadze niestabilność uwarunkowań gospodarczych i społecznych. Ekspert FZZ zwrócił uwagę na kilka kluczowych kwestii, wymagających doprecyzowania:
W konkluzji wystąpienia zaznaczył, że przedstawione założenia makroekonomiczne wymagają większej precyzji i długofalowego podejścia strategicznego, zwłaszcza w obliczu ryzyk globalnych – takich jak wzrost cen surowców czy utrzymująca się inflacja – które mogą wpływać na politykę pieniężną i ograniczać dostęp do finansowania inwestycyjnego.
W odpowiedzi na pytania partnerów społecznych (w tym FZZ), reprezentująca stronę rządową Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Pani Hanna Majszczyk poinformowała, że w założeniach makroekonomicznych na lata 2025-2029 Ministerstwo Finansów nie ustalało definitywnych wskaźników, które znajdą swoje odbicie w projekcie ustawy budżetowej na rok 2026. Wyjaśniła, iż dla potrzeb wyliczenia wskaźników makroekonomicznych w dokumencie przyjęto założenie, iż „w bieżącym roku (2025) scenariusz makroekonomiczny uwzględnia wzrost wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej zgodnie z ustawą budżetową, tj. o 5% – w wysokości prognozy inflacji z projektu ustawy budżetowej. Podobne założenie odnośnie waloryzacji wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej przyjęto na rok 2026”.
Nadmieniła, iż ww. przyjęte w założeniach makroekonomicznych wskaźniki dotyczące wynagrodzeń państwowej sfery budżetowej mają jedynie charakter techniczny i zostały wpisane do założeń w celu ujednolicenia dokumentu. Poinformowała, iż wskaźnik wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej będzie przedmiotem uzgodnień w ramach Rady Dialogu Społecznego, zaplanowanych na czerwiec br.
Na pytanie dotyczące wpływu wydatków obronnych na tempo wzrostu gospodarczego oraz poziom inwestycji, przedstawicielka Ministerstwa Finansów Pani Małgorzata Baranowska poinformowała, iż szczegółowa skala i harmonogram wydatków obronnych mają charakter danych wrażliwych i nie są publicznie dostępne. Jednocześnie poinformowała, że nie jest przesądzone, jak Komisja Europejska będzie w przyszłości traktować wydatki na obronność w kontekście tzw. „klauzuli ucieczki”. Klauzula ta – umożliwia czasowe odstępstwo od limitu deficytu budżetowego na poziomie 3% PKB. Jej utrzymanie w kontekście obronności mogłoby pozwolić państwom członkowskim na zwiększenie tych wydatków bez konieczności równoczesnych cięć w innych obszarach budżetowych.
Przedstawicielka Ministerstwa Finansów poinformowała również, iż Ministerstwo Finansów nie gromadzi i nie jest w posiadaniu danych dotyczących prognozowanych wzrostów wydajności przedsiębiorstw na lata 2026-2029.
W dniu 5 maja 2025 r. w Pałacu Prezydenckim odbyło się spotkanie konsultacyjne Pana Prezydenta Andrzeja Dudy ze stroną społeczną Rady Dialogu Społecznego w sprawie ustawy z dnia 4 kwietnia 2025 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw – obniżającej składkę zdrowotną dla przedsiębiorców.
Spotkanie zorganizowane w Pałacu Prezydenckim było konsekwencją pominięcia przez stronę rządową konsultacji projektu przedmiotowej ustawy ze stroną społeczną Rady Dialogu Społecznego. Pan Prezydent Andrzej Duda stwierdził, że taka sytuacja jest nie do przyjęcia. Jedną z najważniejszych kompetencji Rady Dialogu Społecznego jest udział w procesie legislacyjnym, w tym opiniowanie aktów prawnych Rady Ministrów.
W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele reprezentatywnych organizacji związkowych, pracodawców, eksperci, członkowie prezydenckich rad. Z ramienia Forum Związków Zawodowych w spotkaniu uczestniczyła Pani Krystyna Ptok, Wiceprzewodnicząca Forum Związków Zawodowych, Przewodnicząca Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych oraz Pani dr Grażyna Cebula-Kubat, Członek Prezydium Forum Związków Zawodowych, Przewodnicząca Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy.
Forum Związków Zawodowych wyraźnie sprzeciwia się ustawie, która w efekcie godzi w interes pracowników i zasady sprawiedliwości społecznej. Dostęp do usług publicznych, w tym konstytucyjne prawo do ochrony zdrowia powinno opierać się na współodpowiedzialności i równości. Składka nie może być więc uzależniona konstrukcyjnie od rodzaju wykonywanej działalności lub pracy, co do zasady. Forum Związków Zawodowych domagało się prezydenckiego weta, zwracając tym samym uwagę na postępującą zapaść finansowania publicznego systemu ochrony zdrowia.
Strona rządowa traktuje system finansowania publicznej ochrony zdrowia jako wydatek i źródło pozornych oszczędności. W efekcie jakakolwiek reforma systemowa jest niemożliwa, ponieważ niemożliwym jest zwiększenie efektywności systemu bez zwiększenia skali finansowania. Od ponad dwóch dekad debata publiczna na temat finansowania ochrony zdrowia sprowadza się do szukania oszczędności tam gdzie w ocenie Forum należy inwestować. Próba obniżenia składki zdrowotnej dla przedsiębiorców nie rozwiązuje tym samym problemu kluczowego, tj. zwiększenia możliwości rozwojowych sektora MŚP. Długofalowo staniemy bowiem przed sytuacją, w której dostępność świadczeń ulegnie jeszcze większemu pogorszeniu, a przedsiębiorcy zwiększą koszty w zakresie dostępności świadczeń, ale w sektorze prywatnym. Nie ma dzisiaj żadnych podstaw makroekonomicznych do działań o charakterze finansowego kurczenia ekspozytury państwa polskiego. Istnieje za to przestrzeń do debaty o zwiększeniu nakładów i podążanie drogą Zachodu, w której składka oznacza wprost współodpowiedzialność i inwestycje w ogólnospołeczne bezpieczeństwo zdrowotne. To wbrew dzisiejszym mitom tańsze rozwiązanie niż zgoda na wymuszoną komercjalizację, która zawsze w obecnych warunkach jest droższa. Państwo powinno wspierać rozwój polskich firm i szukać możliwości obniżania kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, ale nie kosztem zdrowia publicznego. Forum Związków Zawodowych sprzeciwia się polityce pozornych oszczędności, pozornego wsparcia dla przedsiębiorców i szerzenia korporacyjnych iluzji o przyszłości systemu ochrony zdrowia.
6 maja 2025 r. Szefowa Kancelarii Prezydenta RP, Pani Małgorzata Paprocka ogłosiła, że po wsłuchaniu się w głosy strony społecznej Pan Prezydent Andrzej Duda zadecydował o zawetowaniu przedmiotowej ustawy. Uzasadniając decyzję Pana Prezydenta Andrzeja Dudy odwołała się do uchwalenia przedmiotowej ustawy bez jakichkolwiek konsultacji społecznych, zasady sprawiedliwości społecznej oraz luki finansowej Narodowego Funduszu Zdrowia.
W związku z wetem prezydenckim ustawa obniżająca składkę zdrowotną dla przedsiębiorców wróci do ponownego rozpatrzenia przez Sejm RP.
