Zgodnie ze scenariuszem makroekonomicznym zawartym w Wieloletnich Założeniach Makroekonomicznych na lata 2025-2029 dynamika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych miała wynieść 3,8%. Rząd w ramach opublikowanej informacji dotyczącej wysokości średniorocznego wskaźnika wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej na 2026 rok dokonał korekty prognozowanej inflacji o 0,8 punkta procentowego w dół. Można przypuszczać, że zmiana prognozy wynika z założenia, że do końca 2025 roku nie dojdzie do dwóch obniżek stóp procentowych. Warto wiedzieć, że w ujęciu 5 – letnim, tj. w latach 2020-2025 wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej realnie obniżyły się o około 6,8%. Należy przy tym pamiętać, że w tym samym okresie minimalne wynagrodzenie za pracę oraz dynamika wzrostu przeciętnego wynagrodzenia osiągnęły realny wzrost – kolejno o 56,6% i 38,6%. Zgodnie z WZM w roku 2026 nastąpi kontynuacja realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Propozycja rządu oznacza utrzymanie płacowego status quo w państwowej sferze budżetowej co z kolei spowoduje pogłębienie erozji kadrowej i wpłynie na wydolność instytucji, urzędów, wymiaru sprawiedliwości i formacji służb mundurowych.
Propozycja minimalnego wynagrodzenia za pracę na poziomie 4806 złotych brutto to sygnał, iż strona rządowa wysokie koszty funkcjonowania przedsiębiorstw postanowiła przerzucić na najsłabiej zarabiających. Przedsiębiorcy mają prawo wyrażać niezadowolenie z wysokich kosztów utrzymania działalności, jednakże warto oprzeć się o dane:
1. godzinowe koszty pracy w Polsce wyniosły w 2024 roku 17,3 euro – Polska znajduje się na 8. miejscu pod kątem krajów o NAJNIŻSZYCH godzinowych kosztach pracy w UE (dane Eurostat, 2024);
2. w drugiej połowie 2024 roku Polska znajdowała się na 7. miejscu pod kątem krajów UE o NAJWYŻSZYCH cenach energii elektrycznej dla odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi (dane Eurostat, 2024);
3. Polska zajęła niechlubne 1. miejsce wśród krajów UE o NAJWYŻSZYM udziale podatków i opłat płaconych przez odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi za energię elektryczną w drugiej połowie 2024 roku (dane Eurostat, 2024).
Wysokie koszty prowadzenia działalności wynikają więc nie z „wysokich” kosztów pracy, a z niskich nakładów inwestycyjnych. Polska wciąż nie zbliża się do średniej unijnej w zakresie udziału inwestycji we wzroście gospodarczym. Mądre inwestycje gwarantują zwiększenie produktywności. Przedsiębiorcy ponoszą dziś wysokie koszty, bo taka jest cena polaryzacji i obowiązującej od wielu lat niezdolności klasy politycznej do systemowych, długofalowych reform i inwestycji, np. w zakresie energetyki. Dodatkowym elementem są wysokie koszty pozyskiwania kapitału inwestycyjnego wynikające z wysokich stóp procentowych. Podniesienie minimalnego wynagrodzenia o 140 złotych brutto nie spowoduje cudu rozwojowego. Spowoduje za to efekt propagandowy i pozwoli na polityczny oddech.
Podsumowując, propozycje strony rządowej uderzają w najsłabszych.
Zarządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego Marcina Kulaska z dnia 19 maja 2025 roku powołana została Rada do spraw dialogu ze związkami zawodowymi. W dnia 6 czerwca 2025 roku w siedzibie Ministerstwa, powołania do Rady nowym członkom wręczyła Ministra Karolina Zioło-Pużuk.
W skład Rady weszli przedstawiciele trzech central związkowych: Forum Związków Zawodowych, Związku Nauczycielstwa Polskiego oraz NSZZ Solidarność.
Do zadań Rady ds. dialogu ze związkami zawodowymi należy przede wszystkim:
Pierwsze posiedzenie Rady poświęcone było sprawom organizacyjnym. Spośród swego grona Rada wybrała Przewodniczącego Rady, którym został Janusz Szczerba ze Związku Nauczycielstwa Polskiego. Za działania priorytetowe Rada uznała przegląd ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce pod kątem zapisów dotyczących pracowników uczelni. Kolejne posiedzenie Rady zaplanowano w pierwszych dniach lipca.
Agnieszka Weinberger- Zarzycka
W 113. Międzynarodowej Konferencji Pracy, która odbywa się w dniach 2-13 czerwca 2025 r. w Genewie, uczestniczą przedstawiciele Forum Związków Zawodowych – członek Prezydium Rafał Jankowski i członek Zarządu Głównego Krzysztof Małecki. Rafał Jankowski pracuje w Komitecie stosowania międzynarodowych standardów pracy do 2025 roku – CAN, natomiast Krzysztof Małecki w Komitecie Normalizacyjnym Godnej pracy w gospodarce platformowej – CNP.
W dniu 2 czerwca 2025 r. Dyrektor generalny Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP), Gilbert F. Houngbo, otworzył 113. Międzynarodową Konferencję Pracy, potwierdzając „strategiczne znaczenie mandatu MOP” w świecie pracy przechodzącym głęboką transformację. „Normatywny mandat MOP jest bardziej istotny niż kiedykolwiek” – podkreślił Houngbo w swoim przemówieniu otwierającym. „Obejmuje to nie tylko opracowywanie, wdrażanie i nadzór nad międzynarodowymi standardami pracy, ale także pilną potrzebę zapewnienia równych warunków działania w coraz bardziej wzajemnie powiązanej i szybko zmieniającej się gospodarce światowej”.
Dyrektor Generalny podkreślił również rolę Organizacji w promowaniu sprawiedliwości społecznej poprzez zintegrowane polityki. „Możemy i musimy działać z determinacją i konsekwencją, aby promować sprawiedliwość społeczną poprzez lepszą równowagę między wymiarem gospodarczym, społecznym i środowiskowym”. Houngbo przyznał, że wielostronne instytucje, takie jak MOP, stoją w obliczu okresu głębokich zmian. Przyznając się do niepewności co do przyszłości multilateralizmu, ostrzegł przed nostalgią za wyidealizowaną przeszłością. Możemy i musimy działać z determinacją i konsekwencją, aby promować sprawiedliwość społeczną poprzez lepszą równowagę między wymiarem gospodarczym, społecznym i środowiskowym.
Gilbert F. Houngbo, Dyrektor Generalny MOP powiedział także: „Zamiast tego musimy pozostać mocno skoncentrowani na wyjątkowym celu MOP określonym w jej konstytucji oraz na trwałym wkładzie, jaki wniosła na całym świecie. Jako instytucja musimy mieć odwagę, pokorę, umiejętność słuchania i dostosowywania się, a także dalekowzroczność, aby zdecydowanie patrzeć w przyszłość. W tym kontekście potrzebna jest reforma – reforma dla większej skuteczności, ale także dla większej efektywności”.
Houngbo podkreślił również, że wolniejszy globalny wzrost gospodarczy i rosnące napięcia handlowe wywierają presję na tworzenie miejsc pracy. Podkreślił, że „zatrudnienie nie jest biernym wynikiem wzrostu gospodarczego – musi być jego aktywną częścią”, wzywając do silniejszych powiązań między tworzeniem miejsc pracy, ochroną pracowników i demokratycznym rozwojem sprzyjającym włączeniu społecznemu.
Doroczna konferencja MOP gromadzi delegatów pracowników, pracodawców i rządów ze 187 państw członkowskich MOP w celu omówienia szerokiego zakresu kwestii, które mają długoterminowy wpływ na świat pracy. W agendzie znajdują się m.in.:
W czwartek 12 czerwca 2025 r. odbędzie się drugie doroczne forum Globalnej Koalicji na rzecz Sprawiedliwości Społecznej, które zgromadzi partnerów koalicji i akredytowane delegacje trójstronne MOP uczestniczące w konferencji. W pierwszym dniu konferencji na przewodniczącego konferencji wybrano Edgara Moyo, Ministra Służby Publicznej, Pracy i Opieki Społecznej Zimbabwe. Konferencja wybrała również na wiceprzewodniczących Juana Castillo, ministra pracy i zabezpieczenia społecznego Urugwaju (rządy), Hamidou Diopa (pracodawcy) z Senegalu i Hédię Arfaoui(pracownicy) z Tunezji.
Komitet stosowania norm zajmuje się m. in. łamaniem konwencji MOP w działalności związkowej, a takie miały miejsce w ostatnich latach w takich państwach jak: Białoruś, Gruzja, Nyanmar i in. Polska delegacja związkowa aktywnie uczestniczy w wydarzeniach związanych z prześladowaniem, torturowaniem i więzieniem działaczy związkowych w Białorusi. W dniu 4 czerwca 2025 r. w Przedstawicielstwie Misji RP w Genewie odbyło się spotkanie delegatów 4 państw: Francji, Holandii, Niemiec i Polski w sprawie łamania konwencji MOP przez reżim Łukaszenki w Białorusi. Prelegenci wskazywali na przypadki prześladowania działaczy związkowych w tym kraju i trwające bez przerwy aresztowania. Obecni na spotkaniu członkowie delegacji polskiej ze strony związków zawodowych i pracodawców wyrazili poparcie dla słusznych skarg związkowców z Białorusi. Czynne poparcie zostało także udzielone następnego dnia na Placu Narodów w Genewie podczas manifestacji dla związkowców z Białorusi. W dniu 7 czerwca 2025 r. na Komitecie standardów, polski delegat związków zawodowych Ewa Kędzior wyraziła oficjalne poparcie postulatów zaprzestania łamania międzynarodowych standardów MOP przez reżim Łukaszenki.
Komitet Normalizacyjny Godnej pracy w gospodarce platformowej pracuje nad Raportem MOP „Realizacja godnej pracy w gospodarce platformowej”, który przedstawia zestaw propozycji konkluzji, które mają stanowić podstawę do dalszych prac Międzynarodowej Organizacji Pracy nad regulacjami dotyczącymi pracy na platformach cyfrowych. Kluczowymi elementami raportu są:
Przykłady firm i platform, które działają w ramach gospodarki platformowej:
W toku dotychczasowych prac komitetu delegaci wypracowali następujące zagadnienia:
– standardy pracowników platformowych określone zostaną w konwencji i zaleceniach MOP,
– definicję cyfrowej gospodarki platformowej – jej zakres podmiotowy i przedmiotowy.
Delegacja polska aktywnie uczestniczy w pracach komitetu, chociaż obowiązuje od 1 grudnia 2024 r. Dyrektywa Rady Unii Europejskiej z dnia 14 października 2024 r. 2024/2831 w sprawie pracy platformowej i która w ciągu 2 lat powinna zostać wdrożona we wszystkich krajach członkowskich UE. W 2022 roku w gospodarce platformowej w Unii Europejskiej pracowało ponad 28 mln. osób, a w 2025 roku liczba osób osiągnie 43 mln.
W dniu 4 czerwca 2025 r. delegacja polska uczestniczyła w spotkaniu z autorem raportu nt. sztucznej inteligencji AI – pracownikiem naukowym w MOP w Genewie Pawłem Gmyrkiem. Dyskusja naszej delegacji koncentrowała się na statystyce raportu w kontekście zmian demograficznych w naszym kraju i jednym z najniższych na świecie wskaźników dzietności za 2024 rok – jedynie Korea południowa posiada niższy wskaźnik. Podcast MOP Future of Work, nagrany na żywo podczas 113. Międzynarodowej Konferencji Pracy w Genewie, skoncentrował się na zagadnieniu w jaki sposób cyfryzacja i sztuczna inteligencja zmieniają świat pracy.
Wskazano na to, w jaki sposób sztuczna inteligencja może być siłą napędową w świecie pracy, na przykład poprzez zwiększenie ochrony i bezpieczeństwa pracowników w miejscu pracy. Jednocześnie bierze się pod uwagę zagrożenia, jakie może nieść ze sobą sztuczna inteligencja, w tym potencjał pogłębienia przepaści cyfrowej. Goście dzielili się zaleceniami politycznymi i spostrzeżeniami na temat roli MOP w promowaniu transformacji cyfrowej sprzyjającej włączeniu społecznemu, dbając o to, aby nikt nie został pominięty.
https://www.ilo.org/
Sporządził: Krzysztof Małecki – FZZ
