Debata publiczna, oprócz pogłębiających się, polaryzujących nastrojów społeczno – politycznych zdominowana jest przez wątki dotyczące szeroko pojętego bezpieczeństwa, obronności i odporności polskiego systemu. Systemu, w każdym tego słowa znaczeniu. Warto, aby ruch związkowy posiadał i prezentował w tej sprawie swoją własną perspektywę.
Potrzeba inwestycji w obronność/odporność Rzeczypospolitej jest kwestią bezsporną. Tu nie ma miejsca na partyjne nawalanki. Nie ma miejsca na kontestację. Emocje, które towarzyszą tej dyskusji są w oczywisty sposób nacechowane lękiem przed najbardziej dramatycznymi scenariuszami. W zasadzie, uzasadnienie dla istoty działań zmierzających do odstraszenia wroga jest tak oczywiste i komplementarne w swojej istocie, że nie ma sensu nazbyt się w tej sprawie rozpisywać. Istnieje jednak pewien element tyczący się efektywności działań w tym zakresie, któremu chciałabym poświęcić uwagę.
Wróćmy do czasów pandemii. Do momentu, w którym szpitale pękały w szwach, świat stanął na głowie i tak naprawdę procedury, do których przywykliśmy przestały być konstruktem dającym poczucie sprawczości. Pandemia COVID-19 pokazała nam, że istotą sprawności funkcjonowania państwa są ludzie, których jest wystarczająco dużo, aby udźwignąć ciężar odpowiedzialności wynikających z niezmiernie trudnych zadań. Niesprawiedliwym byłoby twierdzić, że w najbardziej tragicznych momentach pandemii tylko pracownicy ochrona zdrowia nieśli na swoich barkach niespotykany dotąd ciężar. Zaraz za pierwszą linią frontu byli ci wszyscy, którzy odpowiadają za szeroko pojęte usługi publiczne, bezpieczeństwo, wymiar sprawiedliwości, transport publiczny, edukację i kwestie administracyjne. W Forum Związków Zawodowych – centrali zrzeszającej związki zawodowe reprezentujące pracowników sektora finansów publicznych widzieliśmy to jak na dłoni. Brakowało ludzi, zasobów, rozwiązań – deficyty były ogromne i czasem aż trudno było uwierzyć, że to wszystko trzyma się całości.
Rząd Donalda Tuska ma szansę nie powtórzyć tego błędu zaniechania, który popełnił rząd Pana Mateusza Morawieckiego. Tak więc kiedy słyszę o 10 miliardach złotych, które zostaną przeznaczone na inwestycję w tzw. „Tarczę Wschód” – kiedy słyszę o wielkiej mobilizacji politycznej w zakresie szeroko pojętego bezpieczeństwa to wiem, że dziesiątki tysięcy pracownic i pracowników sektora publicznego otrzyma nowe obowiązki i więcej odpowiedzialności. I nie ma w tym nic złego o ile Państwo Polskie nie będzie jednocześnie stosować polityki oszczędzania na płacach i unikania dialogu, zasłaniając się procedurą nadmiernego deficytu, zmianami w planowaniu gospodarczym co z kolei oznaczać będzie nieuchronny proces konsolidacji finansów publicznych.
Ostatecznie jednak racjonalizacja polityki wydatkowej przy jednoczesnym angażowaniu środków w bezpieczeństwo nie musi oznaczać, że wrażliwość skierowana wobec sytuacji płacowej i kadrowej pracowników państwowej sfery budżetowej czy też szerzej – sektora finansów publicznych ma zejść na tor boczny. Wręcz przeciwnie. Forum Związków Zawodowych, OPZZ i NSZZ „Solidarność” postulują, aby w 2025 roku wskaźnik średniorocznego wzrostu płac w państwowej sferze budżetowej wyniósł 15%. Każdy, kto poświęci kilkanaście minut na analizę sytuacji w prokuraturze, sądach, wśród pracowników cywilnych poszczególnych służb mundurowych i pozostałych jednostkach nie będzie mieć wątpliwości, że 20-procentowa podwyżka, zrealizowana w tym roku została wchłonięta przez wzrost minimalnego wynagrodzenia.
Bezpieczna Polska w bezpiecznej Europie to konstrukt, który musi opierać się na wspólnocie wartości. A jedną z nich jest prawo do godności, rozumiane również w wymiarze ekonomicznym. Liczę, że rząd Donalda Tuska w trakcie negocjacji w ramach Rady Dialogu Społecznego to zrozumienie zaprezentuje wiedząc, że ostatecznie to pracownicy sektora finansów publicznych będą stroną wykonawczą w zakresie zapewnienia nam, Polkom i Polkom, elementarnego bezpieczeństwa. O szczegółach dotyczących pozostałych argumentów ws. potrzeb utrzymywania tempa wzrostu płac w sektorze publicznym jak również będę pisać w kolejnych odsłonach naszej „forumowskiej” blogosfery.
W dniu 21 maja br. w Centrum Partnerstwa Społecznego „Dialog” odbyła się debata pt. „Dialog społeczny – niechętny kompromis czy przemyślany konsensus?”.
Debatę poprowadził dr Jan Czarzasty ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, a wśród panelistów znaleźli się: prof. Jan Klimek i prof. Jacek Sroka.
Forum Związków Zawodowych reprezentował p. Jan Polaczek. Z ramienia OPZZ w debacie wziął udział p. Norbert Kusiak, a ze strony NSZZ „Solidarność” p. Barbara Surdykowska.
W trakcie debaty dyskutowano o ludziach i instytucjach dialogu społecznego (w tym o Radzie Dialogu Społecznego i Wojewódzkich Radach Dialogu Społecznego) i o stanie dialogu społecznego w roku 2024. Poruszano kwestię koniecznych zmian w Ustawie o Radzie Dialogu Społecznego w celu poprawy jakości dialogu społecznego w Polsce.
Rozpoczynając spotkanie Dyrektor Cenreum Partnerstwa Społecznego „Dialog” Iwona Zakrzewska przypomniała, że Centrum obchodzi w tym roku jubileusz 30-lecia. Decyzja o rozpoczęciu dialogu społecznego, o rozpoczęciu pracy w konwencji trójstronnej zapadała już o wiele wcześniej, a w samym dialogu przez te prawie 30 lat następowały niesamowite zmiany.
Doktor Jan Czarzasty (Szkoła Główna Handlowa) zaznaczył, iż „dialog społeczny w Polsce zaliczał lepsze i gorsze okresy, a obecnie dialog zarówno dwustronny, jak i trójstronny, czekają zmiany związane z okolicznościami zewnętrznymi m.in: wojną na Ukrainie czy z kryzysem energetycznym i migracyjnym”.
Jako kolejny głos zabrał prof. Jacek Sroka (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie) skupiając się na uwarunkowaniach dialogu i o znaczeniu tzw. „welfare state”.
Profesor Jan Klimek (Związek Rzemiosła Polskiego) podziękował za zorganizowanie dyskusji. Powiedział, że: „Dialog społeczny zarówno w Polsce, jak i na całym świecie wymaga absolutnie ciągłego ulepszenia i poprawy, a także dostosowania do nowej rzeczywistości. Nie jest to łatwe, ponieważ w tym dialogu ścierają się trzy grupy interesów – związki zawodowe, pracodawcy i rząd. I każda z grup walczy o swoje prawa i interesy. Natomiast nie podlega wątpliwości fakt, że jedynie przemyślany kompromis jest gwarantem takiego rozwoju społecznego i gospodarczego każdego z tej grupy interesów.
Na zakończenie głos zabrała dyr. Iwona Zakrzewska, która podziękowała uczestnikom za udział w spotkaniu.
Posiedzenie plenarne Rady Dialogu Społecznego
W dniu 22 kwietnia br. odbyło się posiedzenie plenarne Rady Dialogu Społecznego.
W posiedzeniu z ramienia Forum Związków Zawodowych wzięli udział: p. Dorota Gardias – Przewodnicząca FZZ, Wiceprzewodnicząca Rady Dialogu Społecznego, Pan Marcin Kolasa oraz Pani Krystyna Ptok.
W przebiegu dyskusji przedstawiciele reprezentatywnych organizacji strony pracowników i strony pracodawców odnieśli się do trzech istotnych kwestii:
1.) Informacji o stanie prac nad bieżącymi inicjatywami Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej,
2.) Wyzwań i możliwości rozwiązań zmierzających do wspierania rynku usług wsparcia dla osób starszych,
3.) Aktualizacji Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu do roku 2030.
Podczas posiedzenia partnerzy społeczni przegłosowali szereg uchwał, w tym:
1.) Uchwałę nr 68 Rady Dialogu Społecznego w sprawie zatwierdzenia sprawozdania z działalności Rady Dialogu Społecznego za 2023 rok,
2.) Uchwałę strony pracowników i pracodawców RDS w sprawie realizacji postanowień Konwencji o pracy na morzu MOP w zakresie stworzenia systemu ubezpieczeń społecznych dla marynarzy pracujących na terenie państwa, Członka Konwencji,
3.) Uchwałę strony pracowników i pracodawców RDS w sprawie wniosku o zmianę ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, oraz
4.) Uchwałę strony pracowników i pracodawców RDS w sprawie wynagrodzeń pracowników samorządowych.
Dyskutowano również o pozytywnej decyzji Prezydium Rady Dialogu Społecznego odnośnie powołania nowego Zespołu Doraźnego ds. Prezydencji Rzeczypospolitej w Radzie Unii Europejskiej.
