Stanowisko związków zawodowych z Czech, Węgier i Polski będące poparciem odpowiedzi EKZZ w ramach drugiego etapu konsultacji partnerów społecznych na podstawie art. 154 TFUE, których celem jest podjęcie działań na rzecz ustanawiania uczciwej płacy minimalnej

Związki zawodowe z Czech, Węgier i Polski (ČMKOS, OPZZ, NSZZ “Solidarność”, FZZ, MASZSZ, SZEF, ÉSZ) wyrażają pełne poparcie dla projektu odpowiedzi, jaką Europejska Konfederacja Związków Zawodowych (EKZZ) przygotowała w ramach drugiego etapu konsultacji z Komisją Europejską. Odpowiedź ta dotyczy inicjatywy na rzecz uczciwej płacy minimalnej, której celem ma być propozycja opracowania dyrektywy ramowej Unii Europejskiej.

Szczególnie z dużą satysfakcją odnotowujemy propozycję ustanowienia progów dla płacy minimalnej na poziomie 50 procent średniej i 60 procent mediany płac. Podobnie jak EKZZ, my także jesteśmy przekonani, że jedyną drogą ustanowienia uczciwych zarobków dla europejskich pracowników jest prawnie obowiązujący instrument w postaci unijnej dyrektywy.

Zagwarantowanie prawa do płacy minimalnej dla jak największej liczby pracowników (czy to poprzez układy zbiorowe czy też ustawy) jest jedynym sposobem na zapewnienie uczciwej płacy i warunków pracy na europejskim rynku. Co więcej, jesteśmy przekonani, że będzie istotnym czynnikiem, który odegra ważną rolę w gwarantowaniu równego traktowania na unijnym rynku pracy, szczególnie, że to kobiety, młodzież i pracownicy migrujący stanowią znaczącą grupę odbiorców minimalnego wynagrodzenia. Rynek ten, poddany teraz takim wyzwaniom jak fragmentaryzacja, rozwój prekariatu, zlecanie usług na zewnątrz i nowe formy pracy, stanie wkrótce przed kolejnymi wyzwaniami zwianymi z nadchodzącym kryzysem gospodarczym spowodowanym pandemią COVID-19.

Co więcej, o czym w propozycji odpowiedzi jest jasno powiedziane, jest pilna potrzeba wprowadzenia na poziomie UE narzędzi wzmacniających układy zbiorowe, bo jest to jedyny sposób efektywnie chroniący uczciwe zarobki i zabezpieczający przed dumpingiem socjalnym. Jest to szczególnie ważne dla państw Środkowej Europy, w których międzynarodowe korporacje z Zachodniej Europy działają na dużą skalę i wpływają na zarobki i warunki pracy, ponieważ tu unikają – nie tak jak u siebie – solidnych rokowań zbiorowych z naszymi związkami zawodowymi.

Europejscy pracownicy nie mogą dłużej czekać na płace na przyzwoitym poziomie, które uchronią ich przed ubóstwem mimo zatrudnienia lub – jak to się często dzieje w naszych krajach – nie będą zmuszały do emigracji zarobkowej. Bardziej niż kiedykolwiek potrzebujemy dzisiaj solidarności związków zawodowych, by pokazać naszym członkom, że europejski ruch związkowy reprezentuje wszystkich pracowników niezależnie z którego kraju pochodzą.

EKZZ ma do odegrania kluczową rolę w budowie Unii Europejskiej z silnym wymiarem socjalnym. Dotyczy to takich wyzwań jak: zmiany technologiczne, starzenie się siły roboczej, postępująca cyfryzacja gospodarki i wzrastająca rola ponadnarodowych korporacji. Skuteczna związkowa odpowiedź na te wyzwania nie jest możliwa bez stworzenia prawnych europejskich mechanizmów związanych z warunkami pracy i uczciwą płacą.

Wreszcie, przyjęcie unijnej dyrektywy, która wspiera ideę ustanowienia uczciwej płacy minimalnej i która promuje układy zbiorowe, pokaże europejskim pracownikom, że unijna integracja nie jest jedynie gospodarcza, ale też socjalna. Pozwoli to obywatelom UE przekonać się, że Europejski Filar Spraw Socjalnych nie jest jedynie zbiorem pobożnych życzeń, ale realnym programem zapewniającym poprawę społecznej konwergencji.

Wszystko to powoduje, że nasze organizacje związkowe w pełni popierają odpowiedź EKZZ w drugim etapie konsultacji, w którym jest wezwanie do stworzenia obowiązującego prawnie instrumentu w postaci „Dyrektywy UE na Rzecz Uczciwej Płacy Minimalnej”. Dzięki niej uzyskamy dwa cele: promocję układów zbiorowych, jako głównego sposobu ustanawiania płac i stworzenie progów, poniżej których legalna płaca minimalna nie może występować.

Józef Stredula ČMKOS
Andrzej Radzikowski OPZZ
Piotr Duda NSZZ „Solidarność”
Dorota Gardias FZZ
László Kordás MASZSZ
Csaba Csóti SZEF
László Kuti ÉSZT