13-09-2022
Rekordowy spadek wartości ustawowych płac minimalnych
Uwaga: dane dla krajów spoza strefy euro zostały przeliczone na walutę krajową
Najniżej opłacani pracownicy w Europie odnotowali w tym roku spadek płac nawet o 19 procent, co stanowi największy spadek realnych płac minimalnych w tym stuleciu, tak wynika z analizy danych Eurostatu przeprowadzonej przez EKZZ.
Ustawowe płace minimalne wzrosły średnio o 7,6% w ciągu ostatniego roku w 21 krajach UE, które je posiadają. Ale w tych samych krajach stopa inflacji wzrosła średnio o 12,4%.
Oznacza to, że realna wartość ustawowych płac minimalnych spadła średnio o 4,8%, pozostawiając miliony pracowników z trudem pokrywających najbardziej podstawowe koszty utrzymania, takie jak żywność, czynsz i energia.
Dopiero po raz drugi od 2000 r. dynamika realnych płac minimalnych spadła poniżej zera i obniżka ta jest znacznie wyższa – w szczytowym okresie oszczędności w 2012 r. wzrost realnych płac minimalnych wyniósł -0,7%.
Realne ustawowe płace minimalne spadły najbardziej dramatycznie od zeszłego lata na Łotwie (-19%), w Czechach i Estonii (-10%) oraz na Słowacji (-8%).
Wydarzenia te poważnie pogorszyły warunki życia pracowników otrzymujących płacę minimalną w całej Europie, którzy zbyt często nie byli w stanie związać końca z końcem. Już przed wybuchem kryzysu związanego z kosztami utrzymania prawie co dziesiąty pracownik w UE-27 był zagrożony ubóstwem, a 7 na 10 pracowników otrzymujących płacę minimalną zgłaszało trudności z utrzymaniem rodziny.
18 państw członkowskich UE, w których realne ustawowe płace minimalne spadły w okresie od II kwartału 2021 r. do II kwartału 2022 r.
|
Państwo
|
Ustawowy wzrost płacy minimalnej w %
|
Poziom inflacji %
|
Realny spadek płacy minimalnej %
|
|
Łotwa
|
0
|
19,2
|
-19,2
|
|
Czechy
|
6,5
|
16,6
|
-10
|
|
Estonia
|
11,9
|
22
|
-10
|
|
Słowacja
|
3,6
|
12,6
|
-8,9
|
|
Litwa
|
13,7
|
20,5
|
-6,7
|
|
Polska
|
7,5
|
14,2
|
-6,7
|
|
Irlandia
|
2,9
|
9,6
|
-6,6
|
|
Holandia
|
3,2
|
9,9
|
-6,6
|
|
Słowenia
|
4,9
|
10,8
|
-5,8
|
|
Bułgaria
|
9,2
|
14,8
|
-5,5
|
|
Luksemburg
|
5,0
|
10,3
|
-5,2
|
|
Malta
|
0,9
|
6,1
|
-5,1
|
|
Hiszpania
|
5,2
|
10
|
-4,7
|
|
Portugalia
|
6,0
|
9
|
-2,9
|
|
Rumunia
|
10,8
|
13
|
-2,1
|
|
Grecja
|
9,6
|
11,6
|
-1,9
|
|
Chorwacja
|
10,2
|
12,1
|
-1,8
|
|
Francja
|
5,8
|
6,5
|
-0,6
|
Analiza danych Eurostatu przez EKZZ poprzedza ostateczne głosowanie w Parlamencie Europejskim w środę 14 września dyrektywy w sprawie odpowiednich płac minimalnych w UE.
Pojawia się również przed przemówieniem przewodniczącej Komisji Europejskiej o stanie Unii, w którym EKZZ spodziewa się znaleźć zobowiązanie do podjęcia pilnych dodatkowych środków w celu rozwiązania problemu kosztów życia w kryzysie, na podstawie sześciopunktowego planu EKZZ.
Kryzys kosztów utrzymania sprawił, że dyrektywa stała się jeszcze bardziej potrzebna. Nie ma usprawiedliwienia, aby państwa członkowskie czekały dwa lata na transpozycję dyrektywy, powinny podjąć działania już teraz.
Dyrektywa będzie oznaczać, że:
- państwa członkowskie będą musiały zweryfikować adekwatność ustawowych płac minimalnych, biorąc pod uwagę siłę nabywczą i koszty utrzymania;
- będzie obowiązek promowania przez państwa członkowskie rokowań zbiorowych i zwalczania niszczenia związków zawodowych, a na kraje o skali rokowań zbiorowych poniżej 80% – opracowania planu działania wspierającego negocjacje zbiorowe;
- wzmocnione będzie zaangażowanie związków zawodowych w ustalanie i aktualizowanie ustawowych płac minimalnych;
- będzie wymóg, aby firmy otrzymujące zamówienia publiczne przestrzegały prawa do organizowania się i rokowań zbiorowych zgodnie z konwencjami MOP 87 i 98.
Zabierając głos przed głosowaniem, zastępca Sekretarza Generalnego EKZZ Esther Lynch powiedziała:
„W większości krajów, w których obowiązuje ustawowa płaca minimalna, jest ona tak niska, że naraziła pracowników na ryzyko ubóstwa jeszcze przed wybuchem kryzysu kosztów utrzymania.
Teraz inflacja, również napędzana ogromnymi wzrostami marż, oprócz kwestii podażowych, zepchnęła wartość płacy minimalnej do rekordowo niskiego poziomu.
Oznacza to, że ludzie, którzy pracują przez długie godziny w trudnych zawodach, walczą wynagrodzenie na jedzenie i czynsz, nie mówiąc już o robieniu rzeczy, które wiele osób uważa za oczywiste, takich jak spędzanie czasu z przyjaciółmi i rodziną. Czasami ludzie walczą nawet o środki na transport do własnego miejsca pracy.
Posłowie do Parlamentu Europejskiego muszą pokazać, że są po stronie tych ciężko pracujących ludzi i głosować za zapewnieniem, że płaca minimalna nigdy nie wepchnie ludzi w życie w ubóstwie.
Skala kryzysu związanego z kosztami życia jest ogromna, a podejmowane środki przez instytucje europejskie są niewystarczające. Podwyżka stóp procentowych przez EBC przynosi efekt przeciwny do zamierzonego, co jeszcze bardziej pogorszy kryzys kosztów utrzymania ludzi pracujących.
Ta dyrektywa jest kluczowym środkiem pomocy najsłabszym. Potrzebne są dodatkowe pilne inicjatywy na podstawie sześciopunktowego planu EKZZ, w tym natychmiastowe podwyżki płac i płatności celowe, aby pomóc rodzinom zmagającym się z problemami”.