FZZ w Lizbonie – korporacje globalne w ekonomicznej służbie

Piotr Morta i Izabela Zaręba z FZZ reprezentowali Polskę na konferencji programowej w stolicy Portugalii. EFBWW i BWI ściśle współpracują nad wspólnymi strategicznymi wyzwaniami dotyczącymi praw pracowniczych i związkowych w Europie i na arenie międzynarodowej. Piotr Morta – Przewodniczący KS BDOŚ i jego zastępczyni Izabela Zaręba byli w Lizbonie ambasadorami polskich central związkowych, Forum Związków Zawodowych i NSZZ Solidarność-80. KS BDOŚ – Krajowy Sekretariat Budownictwa Drzewiarzy Ochrony Środowiska Solidarości-80 jest członkiem struktury europejskiej EFBWW.

W Europie działają międzynarodowe firmy ze wszystkich części świata, a europejskie korporacje prowadzą działalność globalną. Na konferencji w Lizbonie Europejska Federacja Budownictwa i Przemysłu Drzewnego (EFBWW) i Światowa Federacja Budownictwa i Przemysłu Drzewnego (BWI) określiły korporacje globalne jako priorytetowy obszar współpracy. Ważne jest, aby obie federacje połączyły siły w celu wymiany informacji, opracowywania wspólnych strategii, uzgadniania narzędzi ochrony interesów i miejsc pracy pracowników oraz promowania demokracji socjalnej w miejscu pracy. Współpraca ta dotyczy korporacji wielonarodowych z branży budowlanej, drzewnej, leśnej, szkolnictwa branżowego i pokrewnych. Polskę na konferencji reprezentowali Piotr Morta – Przewodniczący KS BDOŚ Solidarności-80 i jego zastępczyni Izabela Zaręba.

Zdaniem Piotra Morty, narzędziem pozwalającym realizować przyjętą przez Federacje Związkowe strategię mogą być i de facto są Europejskie Rady Zakładowe (ERZ), które działają w określonych ramach prawnych Dyrektywy UE 2009/38/WE na poziomie unijnym i krajowym. EFBWW opracowała wytyczne pozwalające zapewnić silną obecność związków zawodowych w ERZ. Ponadto międzynarodowe umowy ramowe, które mogą być zawierane przez ERZ z korporacjami, pozwalają na ustalenie minimalnych standardów socjalnych dla działalności przedsiębiorstw wielonarodowych we wszystkich krajach świata w oparciu o Deklarację Podstawowych Zasad i Praw w Pracy – Międzynarodowej Organizacji Pracy – niezależnie od tego, czy kraj, w którym firma prowadzi działalność, ratyfikował i skodyfikował odpowiednie konwencje.

ERZ mogą zapewnić silne ramy i mogą zaoferować duże wsparcie dla ponadnarodowej współpracy związków zawodowych w korporacjach wielonarodowych – kontynuuje Piotr Morta. Ponadto mogą wykorzystać swoje prawa do informacji i konsultacji, aby pomóc w monitorowaniu i egzekwowaniu umów międzynarodowych. Powinno to zawsze opierać się na jasnym i dobrze zdefiniowanym podziale zadań z uwzględnieniem różnych ról i obowiązków oraz w ścisłej współpracy na poziomie międzynarodowym.

ERZ mają jedynie zasięg europejski. Potrzebne są instrumenty o zasięgu globalnym, które nie mają żadnych ograniczeń terytorialnych w działaniu – w przeciwieństwie do Europejskich Rad Zakładowych, które skupiają się przede wszystkim na problemach europejskich przedsiębiorstw oraz ich europejskich pracownikach.

Istnieje konieczność uznania przez korporację globalną swojej pozycji i roli w skali lokalnej, bez względu na lokalizację jej działalności. Uznanie potrzeby zaangażowania się w życie społeczności i jej wyznaczniki, a nie wyłącznie korzystanie z niej jako źródła siły roboczej i siły nabywczej. Widoczna jest tutaj słabość instytucjonalna w działaniach globalnych. Instrumenty globalne nie posiadają mocy prawnej ani w prawie międzynarodowym, ani w krajowym – a przede wszystkim nie mają systemu sankcji wymuszających na korporacjach działanie. Nie posiadają one ścisłych i wiążących procedur wdrażania rozwiązań środowiskowych i lokalnych. Dlatego zdaniem Piotr Morty tak ważna jest powyższa inicjatywa BWI i EFBWW w zakresie tworzenia instrumentów prawnych obejmujących swoim zakresem działania nie tylko państwa europejskie.

Eugeniusz Tomaszek: Dziękuję za rozmowę.

Piotr Morta; Ja również bardzo dziękuję i pozdrawiam wszystkich, którzy będą czytać ten artykuł.