Wzmocnienie rokowań zbiorowych dla samozatrudnionych

Po zwycięstwie w długotrwałej kampanii związkowej w całej Europie mają zostać zniesione ograniczenia prawa osób samozatrudnionych, w tym osób pracujących za pośrednictwem cyfrowych platform pracy, do zbiorowych negocjacji o godziwą płacę i warunki pracy.

 

W większości krajów europejskich osoby samozatrudnione mają trudności z wykonywaniem swoich praw do rokowań zbiorowych z powodu niewłaściwego stosowania reguł konkurencji. Chociaż stanowią one jedną dziesiątą siły roboczej w UE, badanie EKZZ z 2018 r. wykazało, że jakaś forma (ograniczonego) dostępu do rokowań zbiorowych dla samozatrudnionych istniała tylko w 10 krajach UE.

 

Komisja Europejska przyjęła w końcu nowe wytyczne, które jasno pokazują, że unijne prawo konkurencji nie stoi na przeszkodzie, aby osoby samozatrudnione angażowały się w negocjacje zbiorowe.

 

Długoletnim żądaniem EKZZ i jej oddziałów było zapewnienie, aby żadne związki zawodowe nie były traktowane jako kartele w ramach przepisów antymonopolowych: ustalanie płac nie jest ustalaniem cen.

 

Nowe wytyczne Komisji umożliwią osobom samozatrudnionym poprawę ich warunków pracy, jednocześnie pozostawiając proces rokowań zbiorowych związkom zawodowym na szczeblu krajowym.

 

Usunięcie tej niepewności prawnej przyniesie korzyści wielu z ponad 24 milionów samozatrudnionych i freelancerów w UE. W sektorach takich jak media, sztuka i rozrywka prawie połowa wszystkich pracowników to osoby samozatrudnione. W sektorze budowlanym osoby samozatrudnione stanowią prawie jedną czwartą siły roboczej.

 

Nowe wytyczne mają zastosowanie zarówno do pracy w trybie offline, jak i online, co oznacza, że również pracownicy cyfrowych platform mogą organizować się i negocjować zbiorowo, niezależnie od tego, czy zakłada się, że są zatrudnieni, czy samozatrudnieni.

 

Sekretarz EKZZ Isabelle Schömann powiedziała:

 

„Polityka konkurencji nie może uniemożliwiać związkom zawodowym walki z fałszywym samozatrudnieniem lub nadużyciami wobec osób rzeczywiście samozatrudnionych. Wykonawcy i platformy cyfrowe nie mogą wykorzystywać kwestii konkurencji jako wymówki, by nie spotykać się ze związkami przy stole negocjacyjnym. Samozatrudnieni nie mogą być traktowani jak pracownicy drugiej kategorii.

 

Negocjacje zbiorowe dla samozatrudnionych są niezbędne do ustalenia minimalnych stawek płacy i warunków pracy. Jako siła napędowa postępu społecznego zajmują się niepewnymi formami pracy i niwelują brak równowagi na rynku pracy. Wzmocnione negocjacje zbiorowe są kluczem do zaradzenia rosnącym kosztom życia w kryzysie.

 

Celem kontroli antymonopolowej nigdy nie może być podważanie układów zbiorowych mających na celu poprawę warunków pracy osób samozatrudnionych. Wytyczne te wysyłają jasny sygnał do biznesu, że konkurencyjności nie można budować na ściąganiu w dół, rozgrywaniu pracowników przeciwko sobie. Praca nie jest towarem.

 

Prawo do wstąpienia do związku zawodowego, rokowań zbiorowych i podejmowania działań zbiorowych to wszystkie uniwersalne prawa pracownicze uznane przez ONZ i MOP, a także przez Radę Europy i samą UE. Te prawa podstawowe są oczywiście wiążące również dla prawa konkurencji UE. Ich szacunek musi znaleźć odzwierciedlenie w praktykach organów ścigania niezdrowej konkurencji i współpracy biznesowej z samozatrudnionymi”.