Stanowisko EKZZ w sprawie inkluzyjnego Europejskiego Zielonego Porozumienia

Bruksela 30.10.2019
Przyjęte przez Komitet Wykonawczy 23.10.2019
Celem stanowiska jest zwrócenie uwagi Komisji Europejskiej na kluczowe zasady i wytyczne, które europejski ruch związkowy chciałby widzieć w propozycji przyszłej Europejskiej Zielonej Umowy. Nie chodzi nam też o przedstawienie wyczerpujących i szczegółowych komentarzy co do każdego punktu znanego nam na tym etapie, ale raczej o pewność, że spójne podejście do Zielonej Umowy pozwoli przejść z etapu Just Transition czyli Solidarnej i Sprawiedliwej Transformacji do neutralności emisyjnej do roku 2050. Bardziej konkretne stanowisko EKZZ wobec każdego punktu będzie przedstawione później w okresie prac na Umową.
Rok 2019 charakteryzowała wyjątkowa mobilizacja obywateli Europy, którzy zaczęli domagać się od rządów i władz publicznych, by podjęły one szybkie i ambitne działania przeciwko zmianom klimatu. W kilku państwach równolegle odbyły się duże protesty, które wynikały z reform fiskalnych i społecznych postrzeganych przez część populacji jako niesprawiedliwe. Zdaniem EKZZ te wydarzenia dowodzą, że oczkuje się prowadzenia szybkich i ambitnych działań w sprawie klimatu, które powinny być włączające i wspierające wrażliwe regiony, sektory i pracowników.   
Biorąc to pod uwagę EKZZ przedstawia kluczowe oczekiwania w sprawie przyszłej Europejskiej Zielonej Umowy:
  • Strategia Solidarnej i Sprawiedliwej Transformacji (Just Transition) Unii Europejskiej na rok 2030 w roku 2020 – Skoro przyszła Komisja Europejska zaproponowała Europejską Zieloną Umowę, jako swój priorytetowy program na pięcioletnią kadencję, to EKZZ oczekuje, że cele Just Transition będą teraz przełożone na namacalną strategię i plan działania, które zapewnią, że nikt nie zostanie zostawiony sam sobie na drodze do klimatycznej neutralności.
  •  Unijny plan inwestycyjny i spójna polityka makroekonomiczna w sprawie walki ze zmianami klimatu, a tworzenie dobrej jakości miejsc pracy – EKZZ wierzy, że unijne plany przyspieszenia inwestycji w celu redukcji emisji węglowych uwzględniają tworzenie dobrych miejsc pracy. Elementy Just Transition i plan inwestycyjny z widocznym pozytywnym wpływem na zatrudnienie stworzą warunki do lepszego dostosowania celów klimatycznych UE na lata 2030 i 2050 zgodnie z zaleceniami naukowymi. By zapewnić spójne podejście, wszystkie unijne polityki makroekonomiczne, a także międzynarodowe umowy handlowe powinny być spójne z celami Zielonej Umowy i powinny zawierać klauzule społeczne i środowiskowe.
  • Poziom ambicji powinien być zgodny z nauką i wzbogacony o prawdziwe środki wdrażania. – Ambicje i cele Zielonej Umowy muszą być w zgodzie z nauką. W związku z tym EKZZ popiera podwyższenie celu redukcji gazów cieplarnianych na rok 2030 z 40 do 55% (w porównaniu z poziomem z 1990 roku), a także długofalowy cel uzyskania neutralności emisyjnej do roku 2050.
  • Strategia UE na rzecz budowy międzynarodowej „sprawiedliwości klimatycznej” i walka z „wyciekiem węglowym”. – Unijne założenie, że Europa będzie pierwszym na świecie neutralnym klimatycznie kontynentem  okaże się dramatycznie nierealne, jeśli wielkie gospodarki nie zredukują swoich emisji w tym samym okresie.  EKZZ przypomina, że w tej sprawie poparcie ze strony pracowników będzie utrzymane, jeśli polityka klimatyczna UE będzie społecznie uczciwa, miejsca pracy będą tworzone, a częściowo zachowane, działania będą w zgodzie z rekomendacjami naukowymi, będą opierać się na sprawiedliwym globalnym podziale obciążeń wszystkich głównych gospodarek, a także wsparte walką z „węglowym wyciekiem”.
W ramach uwagi ogólnej, EKZZ chce podkreślić fakt, że zapewnienie obecności przedstawicieli pracowników w opracowywaniu założeń Europejskiej Zielonej Umowy będzie kluczowe do stworzenia i wprowadzenia skutecznych działań w tej materii. W związku z tym apelujemy do Komisji Europejskiej, by zapewniła, że związki zawodowe będą formalnie włączone w proces podejmowania decyzji na każdym etapie prac, a także w okresie wprowadzania i oceny zasad Umowy na poziomie europejskim, krajowym, sektorowym regionalnym i w przedsiębiorstwach. Chcemy też zachęcić partnerów społecznych, by włączały sprawy Just Transition i walki z klimatem do prac właściwych organów odpowiedzialnych za dialog społeczny. EKZZ będzie dostarczać partnerom społecznym więcej konkretów co do rozwiązań związanych z Zieloną Umową.