27-04-2022
SLAPPs: UE musi powstrzymać uciszanie pracowników bezpodstawnymi groźbami prawnymi
Ponieważ wielki biznes coraz częściej używa dokuczliwych gróźb prawnych znanych jako „SLAPP”, aby uciszyć związkowców, UE musi uwzględnić prawa pracowników w nowej dyrektywie mającej na celu powstrzymanie tej taktyki.
Liczba „strategicznych pozwów przeciwko udziałowi społecznemu” wszczętych w Europie wzrosła z 4 w 2010 r. do co najmniej 111 w zeszłym roku, przy czym głównie dziennikarze, aktywiści i naukowcy są celem korporacji, polityków i rządów.
Większość spraw jest oddalana, wycofywana lub rozstrzygana, ale niestety nie od razu, ale po długich procedurach, które powodują poważne konsekwencje finansowe i psychologiczne dla ich adresatów.
Prywatny biznes, ale także podmioty publiczne stosują tę taktykę, aby zapobiec legalnym działaniom związków zawodowych. Obejmują one następujące przypadki:
- Francja: Trzech działaczy związków zawodowych zostało bezskutecznie pozwanych o zniesławienie po tym, jak donosili o złych warunkach pracy wśród zagranicznych pracowników w rolnictw
- Finlandia: Zgodnie z prawem strajk pracowników Finnair został odwołany po tym, jak pracodawca wniósł skargę prawną. Następnie sąd uznał powództwo za niezgodne z prawem. Finnair następnie zapłacił związkowi 50 000 euro wraz z kosztami prawnymi.
- Chorwacja: Publiczny nadawca HRT wszczął postępowanie sądowe przeciwko szefom związków zawodowych dziennikarzy między Bożym Narodzeniem a Sylwestrem w 2019 roku, domagając się 67 tys. euro grzywny.
Komisja Europejska obiecała w lutym 2021 r. przedstawić inicjatywę na rzecz ochrony dziennikarzy i społeczeństwa obywatelskiego przed SLAPP i ma opublikować projekt dyrektywy w środę.
EKZZ, która jest członkiem Koalicji CASE przeciwko SLAPPS w Europie, wzywa Komisję do zapewnienia, że propozycja wyraźnie ochroni prawa pracowników i związków zawodowych. Powinna również:
- Nie ograniczać działań do spraw transgranicznych, które stanowią zaledwie jeden na dziesięć przypadków SLAPP. Jest to szczególnie ważne, biorąc pod uwagę, że żadne państwo członkowskie nie przyjęło przepisów krajowych zapobiegających SLAPP.
- Zapobiegać „zakupom na forum”, dzięki którym wnioskodawcy mogą składać skargi w oparciu o to, że uważają, że mieliby największą szansę na osiągnięcie pożądanego rezultatu lub z powodzeniem wykorzystaliby zasoby, czas i energię swoich zaatakowanych celów.
- Zniechęcać wpływowych aktorów do uruchamiania SLAPP poprzez zapewnienie oddalenia na wczesnym etapie dokuczliwych procesów sądowych, nałożenie sankcji na inicjatorów takich nadużyć sądowych i wsparcie ich ofiar.
Wypowiadając się przed publikacją dyrektywy, sekretarz EKZZ Isabelle Schömann powiedziała:
„Pozwy SLAPP są wykorzystywane przez przedsiębiorstwa do zastraszania i atakowania pracowników i związkowców korzystających z podstawowych praw demokratycznych, takich jak wolność wypowiedzi i prawo do działań zbiorowych. To musi się skończyć.
Pomimo ogromnej eskalacji liczby SLAPP w ciągu ostatniej dekady, żaden kraj UE nie podjął działań legislacyjnych, aby powstrzymać tę praktykę. To sprawia, że silna dyrektywa UE przeciwko SLAPP jest jeszcze ważniejsza dla utrzymania demokracji przed mrożącym wpływem tych obraźliwych gróźb prawnych.
Chociaż dyrektywa UE w sprawie sygnalistów stanowi ważny precedens w zakresie ochrony pracowników, którzy wypowiadają się w interesie publicznym, ważne jest, aby została ona uzupełniona przepisami UE dotyczącymi SLAPP. W taki sam sposób jak informowanie o nieprawidłowościach, udział społeczeństwa odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu rzeczywistego korzystania z praw podstawowych, publicznego dostępu do informacji i praworządności”.
Tea Jarc, przewodnicząca Komitetu Młodzieży ETUC, która prowadziła kampanię przeciwko SLAPP, gdy rząd słoweński działał w celu podważenia prawa do protestów, dodała:
„W ciągu ostatnich dwóch lat, pod rządami skrajnie prawicowego rządu w Słowenii, aktywiści, związki zawodowe i dziennikarze byli atakowani pozwami SLAPP z powodu ich pracy.
To znana i często skuteczna taktyka, aby zastraszyć obywateli, powstrzymać protesty i zamknąć krytyczne myślenie. Zagraża demokracji.
Najbardziej widocznym tego przykładem w Słowenii jest obecna sprawa, w której rząd słoweński wniósł ponad 20 pozwów przeciwko osobie o zorganizowanie protestów antyrządowych, w których uczestniczyły różne podmioty społeczeństwa obywatelskiego, w tym związki zawodowe. Unia Europejska musi powstrzymać tę nieuczciwą praktykę i zapewnić ochronę prawną działaczom”.
